erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Willibrordus met kerkhof

bouwkundig element
ID
16545
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/16545

Juridische gevolgen

Beschrijving

In 1400 was dit een kruisvormige kerk met vierkante, vroeggotische (13de eeuw) kruisingstoren; in 1873 door brand verwoest; bouw van een neogotisch bedehuis naar ontwerp van architect A. Brinck (Kortrijk) van 1875, ten oosten van bewaarde toren; 1892: restauratie van toren onder leiding van architect Jozef Vinck (Veurne); verwoesting tijdens Eerste Wereldoorlog, waarna herstelling naar ontwerp van architect Georges Hendrickx (Brussel); recente restauratiewerken onder meer aan toren onder leiding van architect Pierre Pauwels (Kortrijk). Omringend, omhaagd kerkhof, aan Dorpsplaats afgezet met een 20ste-eeuws bakstenen muurtje. Roepsteen rechts van portaal. Verankerd gebouw van gele baksteen; leien bedakingen.

De plattegrond ontvouwt een westtoren, een schip van drie traveeën waartegen lagere, haakse zijkapellen, een één travee uitspringend transept met rechte sluiting en een koor bestaande uit twee rechte traveeën waartegen aanleunende zijkapellen (zie schip), met vijfzijdige sluiting; aanpalende sacristie ten zuidoosten. Vierkante westtoren van drie geledingen onder stenen naaldpits met hogers en kapellen. Getoogd portaal in geprofileerde spitsboogomlijsting; boogveld met spitsboogvensters; flankerende steunberen met versnijdingen; blinde oculus, tuitgeveltje met ingeschreven spitsboognis en spoor van aanzet van zadeldak boven inkom. Soortgelijke zuidgevel; geprofileerde spitsboogomlijsting alhier voorzien van gekruisigde Christus. Tegen noordgevel aanleunende neogotische dwarskapel, eindigend op tuitgevel tussen flankerende steunberen met versnijdingen en geajoureerd door middel van spitsboogvenster (tweelicht). Tweede geleding gekenmerkt door drie, gekoppelde (blinde)spitsbogen op halfzuiltjes met basis en kapiteel, de centrale, bredere spitsboog met ingeschreven spitsboogjes op verdeelzuiltjes; doorlopende druiplijst en afzaat; voorts kordon en ronde oculi (blind). Derde geleding: gekoppelde spitsbogige galmgaten in geprofileerde spitsbogen, rustend op halfzuilen met basis en kapiteel; doorlopende druiplijst en afzaat; aflijnend keperboogfries. Borstwering geritmeerd door middel van spitsbogenfries (tweelichten).

Polygonale traptoren onder stenen spits met hogers, tegen noordwesthoek. Traveeën van schip, transept en koor gemarkeerd door steunberen, al dan niet met versnijdingen, en spitsboogvensters (tweelichten, drielichten in transepteinden). Tegen schip en rechte koortravee: lager aanleunende zijkapellen onder zadeldak (nok loodrecht op het schip), eindigend op tuitgevels, getypeerd door spitsboogvensters en steunberen met versnijdigen. Transeptarmen eindigend op tuitgevel met aandak en muurvlechtingen. Vijfzijdige koorsluiting met soortgelijke kenmerken. Toren overwelfd door middel van kruisgewelf. Basilicale kerk: driebeukig schip, transept en koor door middel van kruisribgewelven overspannen; spitsbogige scheibogen rustend op zuilen met sokkel en kapiteel, steunend tegen achtzijdige pijlers.

Bepleisterd, beschilderd interieur. Mobilair: neogotisch, meubilair uit de 19de en 20ste eeuw.

  • DEVLIEGHER L., De opkomst van de kerkelijke gotische bouwkunst in West-Vlaanderen gedurende de XIIIe eeuw, I, in Bulletin van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, V, 1954, p. 335-338.
  • ROOSE-MEIER B., VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het museum van de Belgische bedehuizen. Provincie West-Vlaanderen. Kanton Nieuwpoort, Brussel, 1975, p. 18.

Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Wulpen Churchyard

Op het kerkhof is een afzonderlijk militair ereperk met graven van twintig Britten, waarvan er zes niet geïdentificeerd konden worden. Allen stierven ze eind mei - begin juni 1940, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, bij de terugtrekking van de British Expeditionary Force naar Duinkerken.

  • S.N. s.d.: Wulpen Churchyard [online], http://www.cwgc.org (geraadpleegd op 18 mei 2022). 
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Gedenkplaat Eerste Wereldoorlog

In de zuidelijke zijgevel van de kerk is een rechthoekige nis met segmentboogvormige bovenkant uitgespaard, bekleed met bleekblauwe faiencetegels. Op een muurtje in de nis staat een gepolychromeerde piëta met daarboven een rechthoekige witmarmeren gedenkplaat voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog.

  • DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Kerkhof

Het rechthoekige met bomen omzoomde kerkhof omheen de kerk van Wulpen staat afgebeeld op de Ferrariskaart uit de late 18de eeuw. Volgens de Atlas der Buurtwegen uit 1841 loopt de buurtweg nummer 12 van noordwest naar zuidoost over het kerkhof. Nadien staat de buurtweg niet langer op de kaarten aangeduid.

Ommuurd kerkhof dat bestaat uit een groene zone met populieren en een haag, daarachter bevinden zich de graven die dateren van na de Eerste Wereldoorlog tot vandaag. Het kerkhof heeft een grote verscheidenheid aan graftekens, voornamelijk grafkruisen, stèles, cippes, pinakelgraven, … zowel uitgevoerd in blauwe hardsteen als in graniet (post 1970). Opmerkelijk zijn de vele gietijzeren kruisen en enkele betonnen en houten kruisen. Het grafteken in de vorm van een sarcofaag voor de familie Florizoone – Boury is opmerkelijk. Modernistisch stèle van het echtpaar Bonte-Houvenaghel (jaren 1940) waarvan de palmtak, op de zuil, en de letters zijn geschilderd in zwarte verf. Het grafkruis is gesigneerd (Bossaert Diksmuide).

  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Orgel kerk Sint-Willibrordus

  • Is deel van
    Dorpsplaats


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Willibrordus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/16545 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.