erfgoedobject

Domein Maaltekasteel

bouwkundig / landschappelijk element
ID
18422
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/18422

Juridische gevolgen

Beschrijving

Zogenaamd Maaltekasteel en park. Heden nog omwald domein aan de grens met Sint-Denijs-Westrem en hiervan gescheiden door de Maalte of Rietgracht.

Complex gebouwen bestaande uit een 18de-eews kasteel daterend van 1754 en aangepast in 1910 (cartouches) en een volgens archiefstukken circa 1860 toegevoegde neogotische vleugel met huiskapel naar ontwerp van baron J. Bethune. De plannen voor een nieuw neogotisch kasteel werden niet uitgevoerd. Het prachtig, erachter gelegen park, in 1954 samen met het kasteel gekocht door de stad is als stadspark toegankelijk voor het publiek. Het kasteel is ingericht als home voor bejaarden.

18de-eeuwse vleugel: twee bouwlagen hoog gebouw op rechthoekige plattegrond met negen traveeën brede voorgevel op hoge natuurstenen sokkel uitstekend boven het water. Mansardedak (leien) met houten dakkapellen met driehoekig fronton. Drie centraal uitgebouwde traveeën onder pseudofronton. Verankerde en sinds de aanpassingen van 1910 gecementeerde gevel met rechthoekige omlijste vensters met sluitsteen met guirlandes en houten rolluikkasten. Horizontaliserende arduinen cordons en geprofileerde lijst onder de kroonlijst. Centraal deurvenster in het verhoogde middenrisaliet voorzien van ijzeren leuning. Flankerende medaillons met jaartal 17-54. Linkerzijgevel van twee traveeën met identieke vensters (links blind) en centraal medaillon met wapenschild van de familie de Hemptinne (voormalige eigenaars) en jaartal 1910. Aangebouwd terras met arduinen leuning en zware siervazen op de hoekpostamenten.

Aanvankelijk identieke achtergevel, heden met ervoor gebouwde gelijkvloerse verdieping met ruime vensters en centrale deur onder glas en ijzeren luifel; bekronend terras met geajoureerde leuning daterend van de verbouwingen van 1910. Uiterst linkse travee verdwenen achter aangebouwde neogotische kapelvleugel. Aangepast interieur.

Neogotische vleugel: rechts aanleunend bakstenen gedeelte gebouwd in opdracht van Jozef de Hemptinne naar ontwerp van baron J. Bethune en aannemer L. Gildemyn in 1860-1862. Twee bouwlagen hoge vleugel met voorpuntgevel en hoog zadeldak (leien), oorspronkelijk gebouwd voor de kinderen. Begane grond met op het water overkragende gevelbrede arduinen erker onder leiendak. Ruime vensters met gekoppelde driepassen als bovenlicht. Bovenverdieping met zogenaamde Brugse travee met kruiskozijnen met blinde driepastracering. Sierankers.

Rechter zijgevel van vier traveeën met drie dakvensters in puntgevelvorm onder zadeldakjes. Begane grond voor de derde en vierde travee uitgebouwd met vierkant aanbouwsel met bekronend terras met bakstenen leuning.

Gelijkaardige achterpuntgevel links en gedeeltelijk achter de 18de-eeuwse vleugel aangebouwde kapelvleugel rechts onder afzonderlijk zadeldak (leien) met uitgewerkte vorstkam. Rechthoekige begane grond met gekoppelde vensters en driezijdig afgesloten bovenverdieping met huiskapel van vier traveeën geritmeerd door spitsboogvensters onder bakstenen boogfries op consoles. Eenbeukige kapel van vier traveeën met driezijdige apsis aan de tuinzijde.

Verwaarloosd interieur met merkwaardige muurschilderingen uitgevoerd door J. Bethune, vermoedelijk met de medewerking van A. Bressers circa 1866-67. Wanden opgesplitst in drie registers: onder en boven met decoratieve band, middenregister met Heilige figuren tussen de vensters en taferelen uit het jeugdleven van de Heilige Maagd op de overige wanden. Tussen de vensters van het koor, behouden gesculpteerde en rijkelijk versierde sokkels en baldakijnen voor Heilige beelden waaronder enkel de Heilige Petrus nog ter plaatse. Vensters met glas in lood uit de ateliers van J. Bethune, met Heilige figuren in rijkversierde nis in gotische trant, geïdentificeerd door een Latijnse inscriptie.

Overkluizing met zesdelig gepolychromeerd houten kruisribgewelf. Merkwaardig oorspronkelijk altaarretabel naar ontwerp van J. Bethune, uitgevoerd door L. Blanchaert tussen 1860 en 1906 (afzonderlijk gedateerde beeldjes) heden overgebracht naar de Sint-Jan-Baptistkerk te Afsnee.

Rechts van het gebouwencomplex, brug over de omwalling met geajoureerde arduinen leuningen en siervazen. Afsluitend fraai ijzeren hek tussen arduinen hekpijlers bestaande uit gebundelde speren. Erachter gelegen park met grote vijvers en prachtige loofbomen, aangelegd in landschappelijke stijl.

  • HELBIG J. 1906: Le baron Bethune fondateur des écoles St.-Luc, Etudes biografiques, Lille, 378.
  • LALEMAN M.C. en VAN CLEVEN J. 1979: Kasteel Maaltebrugge, Stadsarcheologie 3.2, 11-23.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, 19de- en 20ste-eeuwe stadsuitbreiding, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nc, Brussel - Gent.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Links voor de omgrachting werd eind 19de eeuw een bakstenen Onze-Lieve-Vrouwkapelletje met voorpuntgevel en getraliede spitsboogdeur gebouwd. Het park omvat de oude, vermoedelijk laatmiddeleeuwse omgrachte site met vijfhoekige vorm, omstreeks 1875 uitgebreid met de achterliggende weiden en bos en omgevormd tot lusttuin met grote serpentinevijver met eilandje aansluitend bij de grote omgrachting, slingerende paadjes en een assortiment exotische kenmerkend voor deze periode. Het geheel is typerend voor de landschappelijke stijl. Het dierenpark, een staande wip en speeltuin werden in de uithoeken aangelegd toen het park zijn publieke functie kreeg.

  • Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Beschermingsdossier DO001085, Kastelen en buitenplaatsen te Gent (S.N. 1997).
Auteurs: Cox, Lise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Domein Maaltekasteel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/18422 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.