erfgoedobject

Hoeve Ter Elst

bouwkundig element
ID
205469
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205469

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Ter Elst
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Ter Elst
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Historische hoeve "Ter Elst". Dieper gelegen hoeve bestaande uit losse bestanddelen, waarvan de site opklimt tot de 16de eeuw en de nog bestaande hoevegebouwen vermoedelijk dateren uit de 18de eeuw. Gelegen tussen de Ter Elstweg, de Blauwhuisstraat en de Begonialaan; ingesloten in de wijk Ter Elst uit de jaren 1970-1980. De hoevenaam verwijst mogelijk naar een stuk land "Den Elsbosch" te Hulste.

Historiek

16de eeuw. Volgens De Flou wordt het leengoed of goed "Ter Elst" voor het eerst vermeld in 1559.

18de eeuw. De hoeve wordt aangeduid op de Tiendekaart van Hulste (circa 1760-1765) als "'t goet ter elst geb. geweest by joans masureel"; weergave van vier gebouwen rondom een centraal erf (vermoedelijk boerenhuis, poortgebouw, stal en schuur). De hoeve is op de Tiendekaart van Hulste (circa 1760-1765) gelegen tussen de Blauwhuisstraat en de kerkweg.

De Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), geeft de hoeve met een zestal volumes weer binnen een rechthoekige omwalling; de dreef naar de hoeve vertrekt vanaf de Muizelstraat.

19de eeuw. Weergave op het primitief kadasterplan (circa 1830) van de omwalde hoeve; rondom het boerenhuis is de omwalling breder en bijna cirkelvormig, daarnaast vijf gebouwen (waaronder poortgebouw, schuur en stal).

Naast de toegangsdreef naar de Muizelstraat is tevens een dreef over de Lampernissebeek naar de Blauwhuisstraat afgebeeld. Circa 1830 eigendom van de heer de la Faille uit Gent. Zelfde situatie op de Popp-kaart (1856). In 1872 vindt er volgens het kadaster een verdeling plaats en komt de hoeve in het bezit van Leon Vandenhecke de Lembeke uit Gent.

20ste eeuw. In 1917 is de hoeve eigendom van de weduwe van Adolf della Faille d'Huyse-vanden Hecke de Lembeke uit Gent. In de periode 1953-1979 is landbouwer Gaspard Dochy eigenaar van de hoeve. In de jaren 1970 worden de gronden rondom de hoeve verkaveld voor de aanleg van een nieuwe woonwijk, zogenaamd Ter Elst. Tot 1979 blijft de hoeve ongewijzigd bewaard. Met de verdere aanleg van de Ter Elstwijk in 1979 (onder meer aanleg van de Begonialaan) worden de hoevegronden verder verkaveld en verdwijnt de omwalling rondom de hoeve. In 1979 wordt de hoeve verkocht en wordt het landgebouw tussen de schuur en de stal afgebroken in opdracht van J. Vanwynsberghe. Recent is het voormalige boerenhuis gerenoveerd.

Beschrijving

De erfoprit vertrekt vandaag van de Ter Elstweg en loopt rondom het boerenhuis naar het begraasde erf. Hoeve met losse bestanddelen; verankerde baksteenbouw onder pannen zadeldaken. Voormalig boerenhuis aan de zuidzijde van het erf, grotendeels gerenoveerd, zie lichtbruin metselwerk. Bewaarde dakruiter met windwijzer (met paardje) op de nok van het zadeldak. Licht getoogde vensteropeningen en (nieuwe) rondboogdeur; vernieuwd houtwerk. Poortgebouw aan de oostzijde van het erf. Aanpalende volumes onder pannen lessenaarsdak tegen de voor- en achtergevel. Korfboogvormige en rechthoekige muuropeningen (vernieuwd houtwerk); zijgevel met laadluik.

Monumentale schuur aan de noordzijde van het erf. Het noordelijke dakvlak is doorgetrokken over de twee lage volumes tegen de achtergevel. Centrale dwarsdoorrit met grote dubbele, rechthoekige poort.

Stal aan de westzijde van het erf. Twee dakkapellen met laadluik aan erfzijde. Licht getoogde muuropeningen onder wit beschilderde strekken, vernieuwde korfboogvormige poort. Sporen van (deels) gedichte muuropeningen.

Tweeledig bakhuis gelegen tussen de huidige erfoprit en de woning.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Hulste, 1979/33.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 212: Kadastrale Legger, Hulste, artikels 416 en 1651.
  • Rijksarchief Kortrijk, Kerkarchief Harelbeke, nr. 2887c: Plan van de tienden van Harelbeke gelegen in de zes wijken van Hulste, eind 18de eeuw (circa 1760-1765).
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel III, Brugge, 1923, kolommen 1000 en 1016.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Ter Elst [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205469 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.