erfgoedobject

De Roode Poorte, omwalde hoeve met losse bestanddelen

bouwkundig element
ID
57997
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57997

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hoeve "De Roode Poorte", mooie omwalde hoeve met losse bestanddelen in de Hoge Moere.

Historiek

De hoeve zou volgens de plaatselijke overlevering in de middeleeuwen eigendom van de Orde van de Tempeliers zijn geweest. Dit is wellicht een legende. In het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn-archief zijn wel historische gegevens bewaard die erop wijzen dat deze hoeve eeuwenlang eigendom was van het Brugse Magdalenahospitaal. In 1616, eerste vermelding als "d'hofstede genaempt de Roopoorte", gelijkaardige vermeldingen in 1689, 1700 en 1754.

In 1797 de eerste, vrij gedetailleerde beschrijving van de hoeve als "de hofstede gend de Roode Poorte met den boomgaert rondomme bewalt met een stucxken gars ende zaeylant voor de poorte". Deze beschrijving komt overeen met de aanduiding van de hoeve op 18de-eeuwse kaarten: een vierkante omwalling, waarbinnen ten noordwesten een groot L-vormig volume (te identificeren als de boerenwoning met haakse stal), ten oosten daarvan een klein bakhuis, en centraal verder ten oosten, een langwerpig volume (parallel met de boerenwoning), te identificeren als schuur. Uit deze kaarten kan opgemaakt worden dat de schuur in de tweede helft van de 18de eeuw naar het noorden toe is verlengd, eventueel door samenvoeging van twee al bestaande volumes (kaartmateriaal is niet eenduidig). De benaming op de Ferrariskaart (1770-1778) is (foutief) weergegeven als "De Hoogste Poorte". Het Primitief Kadasterplan van Meetkerke (circa 1830) geeft dezelfde situatie weer als in de 18de eeuw en spreekt van "'t Hof de Roode Poort". In 1880 wordt aan de achtergevel van de boerenwoning (west) een kleine uitbouw gerealiseerd. In 1937 worden twee nieuwe nutsgebouwen op het erf opgetrokken. In 1990 vindt een uitbreiding van alle volumes op de boerderij plaats, waarbij de uitbreiding van de schuur aan de oostkant het belangrijkste is (nog bijkomende uitbreiding in 1996).

Beschrijving

De omwalling om de hoeve is deels bewaard, goed zichtbaar ten oosten en ten zuiden. De boerenwoning ten westen van het erf is in kern wellicht 17de-eeuws. Laag volume in verankerde rode baksteenbouw, vijf traveeën onder een pannen zadeldak (Vlaamse pannen), waarvan de twee linkse lage opkamertraveeën zijn. Voor- en achtergevel witgekalkt met gepekte plint. Rechthoekige beluikte muuropeningen met vernieuwd schrijnwerk. Aan achtergevel werd eind 19de eeuw een volume van twee bouwlagen onder een zadeldak aangebouwd. Indeling interieur en balkenlagen deels bewaard.

Ten noorden, haaks aansluitend op de boerenwoning, de koeienstal, gedateerd "1765" met muurankers in de voorpuntgevel; deze is in de tweede helft van de 20ste eeuw doorbroken met een grote, roodgeschilderde korfboogpoort. De dakaansluiting tussen boerenwoning en stal wordt op een mooie manier opgelost. Uit horizontale verandering van de kleur van de baksteen in de zijpuntgevel, kan afgeleid worden dat het volume in kern 17de-eeuws is en in 1765 deels werd heropgebouwd. Zijgevels witgekalkt met kleine rechthoekige stalvensters. Interieur met bewaard dakspant en bakstenen vloer.

Ten oosten van de boerenwoning, het bakhuis met volledig bewaarde inrichting. Witgekalkt volume onder zadeldak (Vlaamse pannen, nok evenwijdig met boerenwoning), rechthoekige beluikte vensteropeningen. In de zwarte Boomse tegels van de vloer is de datering "1698" bewaard. Opvallend plafond bestaande uit troggewelven rustend op zware houten balken.

Ten oosten van het omwalde erf, een lange dubbele dwarsschuur met aansluitend wagenhuis ten zuiden. Verzorgde rode baksteenbouw onder pannen zadeldak (Vlaamse pannen, nok evenwijdig met boerenwoning); onderste anderhalve meter van de schuur is opgetrokken in lichter gekleurde moeffen, met natuurstenen negblokken aan hoeken en muuropeningen. De zijpuntgevel van het wagenhuis bevat de datering "1782", wat wellicht wijst op een heropbouw van een ouder volume (zie moeffen en negblokken). Beide zijpuntgevels afgewerkt met muurvlechtingen en ten noorden (wagenhuis) doorbroken door een fraai, tudorbogig zoldervenster. Korfbogige poort aan wagenhuis, beide poorten van de schuur oorspronkelijk eveneens korfbogig, nu doorlopend tot aan de dakoverstek. Rechthoekige gedeelde staldeuren en dichtgemetselde boogvormige voedergaten wijzen op vroegere aanwezigheid van koeien- en varkensstallen in de schuur. Gaaf bewaard dakspant met tien gebintes voorzien van gebeitelde telmerken. Schuur niet meer als dusdanig in gebruik; ten oosten aangebouwde, recente loods vervangt de functie van opslagplaats. Vooraan het erf (noord) een midden-20ste-eeuw bakstenen bijgebouw. Erf afgesloten aan noordkant door recente bakstenen muur.

  • Archief van het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn Brugge, Kaarten en plannen Houtave B, 14B, nr. 59 (1789).
  • Kadaster West-Vlaanderen Brugge, Mutatieschetsen Zuienkerke, Kadastrale legger 207, Mutatieschets 21 (1880), Mutatieschets 5 (1937).
  • Rijksarchief Brugge, Ommeloper Mestdagh, nr. 921 (ommeloper van de parochie Meetkerke door Charles Lootijns, kopie 1796-1797), fol. 45.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen, nr. 553: Kaart van de watering van de Moere bij Meetkerke (1754).
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen van de watering van Blankenberge, nr. 1036: Kaart van een hofstede, de Roopoorte genaamd, in het bezit van Judocus van Outryve, gemaakt door J.A. Laurenz (1772).
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen van de watering van Blankenberge, nr. 1038: Kaart van de moerlanden of de watering van Meetkerke, gemaakt door I. Drubbele (1787).
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen Mestdagh, nr. 2256a: Figuratieve kaart van de watering van Blankenberge met aanduiding van de begins, sommige hoeves en de parochies (eind 18de eeuw).
  • POLLET J., Toponymie van Meetkerke met een geschiedkundige schets, Brugge, 1942, p. 82.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SNAUWAERT L. 2002: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zuienkerke en deelgemeenten Houthave, Meetkerke en Nieuwmunster, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL13, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: De Roode Poorte, omwalde hoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57997 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.