erfgoedobject

Pastorie Sint-Laurentiusparochie

bouwkundig element
ID
60864
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/60864

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Pastorie Sint-Laurentiusparochie
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige "pastorie" gelegen in de historische dorpskern van Kooigem en op loopafstand van de noordoostelijk gelegen Sint-Laurentiuskerk.

De pastorie werd volgens pastoor L. Slosse opgetrokken in 1791, en vervangt de iets dieper in gelegen voormalige pastorie. Vermoedelijk was er reeds in de 16de eeuw een pastorie in Kooigem gelegen ten westen van de kerk.

Archiefonderzoek toont aan dat de pastorie voorkomt op cartografisch materiaal uit het landboek van Kooigem daterend van 1770-1771. De kaart van 1790 uit het landboek van de spijker van Kortrijk in Dottignies, Coygem en Sinte-Denijs toont een éénlagige pastorie, vermoedelijk ommuurd en met boomgaard ten noorden. Het kleinere volume ten zuidoosten is heden verdwenen. Het is echter niet te achterhalen of het gaat om de huidige pastorie of dat de afgebeelde pastorie vervangen werd in 1791. Van 1891-1896 was L. Slosse pastoor te Kooigem. De pastorie werd in 1954 ingericht als tweewoonst.

Deze vroeg 18de-eeuwse pastorie sluit aan bij de traditionele typologie van een doorsnee-dorpswoning van één bouwlaag. Tot circa 1954 bleef de ommuurde tuin behouden.

Dubbelhuis van zeven traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (Vlaamse pannen), doorbroken door vijf dakkapellen met windbord. Vroeger centrale dakruiter, zie oude prentbriefkaarten. De woning wordt aan de straat afgezet door laag bakstenen muurtje. Tot de jaren 1950 had ze een voortuin en was ze volledig ommuurd.

Verankerde ontpleisterde bakstenen lijstgevel op grijsgeschilderde plint. Geprofileerde bepleisterde bakstenen kroonlijst. Rechthoekige vensters met later aangebrachte rolluikkasten. Kleine roedeverdeling en mondgeblazen glas. Segmentbogige ontlastingsbogen.
Licht getoogde deur met arduinen bordes van drie treden. Gedeeld bovenlicht. Links garage van 1954. Gelijke achtergevel met rechthoekige vensters, later voorzien van rolluiken cf. oude prentbriefkaarten.
Zijgevels met aandak en vlechtingen. Sporen van geschelpte beraping. Rechter zijgevel vermoedelijk in de 19de eeuw voorzien van portaal waardoor de pastoor rechtstreeks van zijn woonst naar de sacristie van de kerk kon gaan. Arduinen bordes met ijzeren leuning. Links ervan venster met geëtst glas.

Vrij gaaf bewaard interieur met centrale gang die de voor- en achterdeur met elkaar verbindt. Via 18de-eeuwse paneeldeuren met schouderboogmotief sluiten langs de twee zijden de salons aan op de gang.
Kelder overwelfd door bepleisterd bakstenen tongewelf. Vloer van grote blokken blauwe hardsteen. Bakstenen trapje bekleed door plaveien van blauwe hardsteen. Centrale gang met behouden natuurstenen (zwarte en witte marmer) vloerbekleding. In twee kamers behouden 19de-eeuwse zwarte marmeren schouwmantels met gebeitelde decoratieve motieven. In de voormalig schone kamer (thans slaapkamer nummer 13) met initialen J.V. en L.S. (pastoor Leopold Slosse). Haardwand bekleed met bruine tegels met gele bloemmotieven onder meer. "fleurs de Lys". Wangen met graanhalm en druiventros. Boezem, met sporen van stucwerk. Tweede schouw met data 1791 (bouw van de pastorie) en 1891 (vermoedelijk datum van de plaatsing schouw) en inscriptie in de schouwbalk "Flammensca igne charitas ". De centrale moerbalk verdeelt het plafond in twee vlakken. Sporen van balksleutel.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, primitief plan (1835); mutatieschetsen 207 (1891/schets 12); legger 212 (artikelnr. 12).
  • Rijksarchief Kortrijk, Oud Gemeentearchief Kooigem nr. 1, Landboek 1770-1771, Derde Kanton nr. 137.
  • Rijksarchief Kortrijk, Fonds Colens nr. 162, Landboek van de Spijker van Kortrijk in Dottignies, Coygem en Sinte-Denijs, 1790.
  • BONNEURE F. (red), Lexicon van West-Vlaamse schrijvers, dl. 1, Torhout, 1984, p. 75-76.
  • DECOENE D., Kooigem: de landelijke gemeente 1944-1979, Kortijk, 1982.
  • DELBAERE-DUMOULIN J., Pastor Slosse. Door hem zelf, uittreksel uit de handelingen van den Kon. Geschied & Oudheidkundigen Kring van Kortrijk, Deel XX, Gembloers, 1942.
  • LERMYTE J.-M., Leopold Slosse "Laat niets verloren gaan", in VWS-cahiers, jg. 27, nr. 5, 1992.
  • SLOSSE L., Coyghem en S. Laurentius, Iseghem, 1895, p. 28-31.
  • VAN HOONACKER E., Duizend Kortrijkse straten, Kortrijk, 1986, p. 251-252.

Bron: DE GUNSCH A. & METDEPENNINGHEN C. met medewerking van CALLENS T. & VAN DEN MOOTER M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortrijk, Deel IIA: deelgemeenten Aalbeke, Bellegem, Bissegem en Heule, Deel IIB: deelgemeenten Kooigem, Marke en Rollegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL5, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callens, Toon; Van den Mooter, Maarten; De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Ommuurde tuin

Hoewel de tuinaanleg verwijderd is, is de tuinmuur behouden.

Auteurs: Himpe, Koen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Sint-Laurentiusparochie [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/60864 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.