erfgoedobject

Omwald kasteel Warren met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
77479
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/77479

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Omwald kasteel Warren
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Kasteel "WARREN", zie opschrift, oorspronkelijk "Waerhem", met bouwsporen die kunnen teruggaan tot de 16de eeuw. Gelegen in een grote tuin, met oude bomen binnen de oude omwalling en vlakbij de splitsing met de Aardenburgseweg. Voor het eerst vermeld op het einde van de 15de eeuw. Tijdens het Ancien Régime ligt een deel van het landgoed binnen de Brugse Paallanden, het grootste stuk hoort toe aan de heerlijkheid van het Proosse, een derde deel valt onder de Watering van de Broek.

Jan van Nieuwenhove, lid van een Brugse patriciërsfamilie met belangrijke openbare functies in de 14de en 15de eeuw, is de oudst gekende eigenaar. Bij verkoop, op het einde van de 15de eeuw, aan de Brugse poorter en zakenman, Oste de Lescluse, wordt het landgoed van circa 21 ha beschreven met een opper- en een neerhof met omwalling. De familie gebruikt het opperhof als buitengoed en verhuurt de kasteelhoeve. Het kasteel staat aangeduid op de kaart van Pieter Pourbus (1561-1571). In het begin van de 17de eeuw is er enkel nog sprake van een grote hofstede, het kasteel is dan wellicht in een vervallen toestand. Op een figuratief plan uit de 17de eeuw staat het kasteel "Warrem" afgebeeld met een rechthoekig volume en traptoren gelegen binnen een vierkante omwalling.

Het kasteeldomein wisselt regelmatig van eigenaar. In het begin van de 18de eeuw zijn de landerijen uitgebreid tot circa 27 ha waarvan het grootste deel wordt verpacht. De toenmalige eigenaar, Erasmus Jan de Vooght, maakt enkel gebruik van het kasteel en een "queeckerije", hij bezit tevens de herberg "Het Zwarthuis"  aan de overkant. In 1741 wordt het kasteel met landerijen opgesplitst, kasteel met boomgaard en een stukje land zijn nu gereduceerd tot 1 ha. Er worden aan het kasteel een aantal opfrissingwerken uitgevoerd. Op het einde van de 18de en begin 19de eeuw wordt op het domein een tuinbouwbedrijf uitgebaat. In 1810 wordt het huis beschreven als "une maison de campagne, dit le chateau de Warren", tevens is er sprake van een bakstenen toren zoals te zien op de 17de-eeuwse kaart. In de loop van de 19de eeuw gebruiken de opeenvolgende eigenaars het afwisselend als hoofd- of als tweede verblijf. In 1867 verwerft de familie De Foere het kasteelgoed. Het kadaster beschrijft in 1868: "Kasteel hebbende vestibule, twee kamers te suite, eetplaets en keucken; op staze zeven kamers; in goeden staet". In het begin van de 20ste eeuw wordt het kasteel gebruikt door de kanunnikessen om er bijzonder onderricht te geven.

In 1920 laat de nieuwe eigenaar, Jozef Dautricourt, het kasteel grondig verbouwen door architect Alphonse De Pauw (Brugge). Vóór de verbouwing hadden alle vensters 18de-eeuwse omlijstingen en ramen met grote roedeverdeling. In 1920 krijgt het kasteel wellicht een nieuw baksteenparement, de vensteropeningen hebben nu gedeelde bovenlichten en geblokte ontlastingsbogen, de binnenindeling wijzigt grondig. Het koetshuis met paardenstal bevindt zich rechts in de tuin. Deze wordt in 1923 vervangen door een nieuw bijgebouw onder meer met garage en stallingen in een neoclassicistische stijl, ontworpen door architect Alphonse De Pauw. In 1952 sloop van de twee linkertraveeën van het hoofdgebouw, alle vensteropeningen worden eenvormig gemaakt aan die uit 1920, plaatsen van zandstenen deuromlijsting en toevoegen van de garage. Alle gevels krijgen een witte beschildering.

Verankerde baksteenbouw van twee bouwlagen onder pannen zadel- en mansardedaken, teruggaand tot de 16de eeuw. Het huidige uitzicht is het resultaat van de ingrijpende verbouwingswerken uit de jaren 1920 en 1952. Aan de straat ligt een gekasseid brugje over de omwalling met witbeschilderde bakstenen balustrade, wellicht uit de jaren 1920. Bakstenen ingangsportiek onder leien zadeldak. Het kasteel bestaat uit een hoofdvleugel met rechts een voorbouw van drie traveeën en een aanbouw met garage. Witbeschilderde gevels, de voorgevel wordt doorbroken door een middentraptop en getrapt dakvenster. De zijgevels hebben traptoppen, de linkerzijgevel van het hoofdgebouw dateert van 1952. Rechthoekige vensteropeningen met historiserende vormgeving, vensters voorzien van halve luiken.

Interieur. Bewaarde moerbalken op de begane grond. Op de zolder vijf schaargebinten met telmerken.

  • Rijksarchief Brugge, Ommeloper Vincent, nummer 50.
  • Stadsarchief Brugge, Bouwvergunningen, nummer 1033/0207, 1920; 1166/0152, 1923; 1062/0748, 1952.
  • BEERNAERT B. en D'HONDT J., Kasteel Warren, onuitgegeven, 1996.
  • CAFMEYER M., Sint-Kruis, oud en nieuw, 1970, p. 45.

Bron: GILTÉ S. & VAN VLAENDEREN P. met medewerking van DENDOOVEN K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Brugge, Deelgemeente Sint-Kruis, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL21, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Tuin

Op de Ferrariskaart (1771-1777) is het omwalde terrein van kasteel Warren nog door een tweede gracht in tweeën gedeeld. De toegang situeert zich vermoedelijk op dezelfde locatie als vandaag, tegenover de Polderhoeklaan (toen nog een dreefje). Het eerste deel is ingericht als boomgaard, via een toegangsbrug over de dwarsgracht worden het landhuis en de achterliggende tuinen bereikt. Deze dwarsgracht wordt op latere kaarten niet meer weergegeven. Ook de zuidelijke arm van de walgracht verdwijnt in de eerste helft van de 20ste eeuw.

De siertuin bewaart vermoedelijk nog grotendeels de aanleg en beplanting uit de eerste helft van de 20ste eeuw. Ten noorden van het landhuis werd een tennisterrein en ten zuiden een zwembad ingericht. In de omgeving van het recent vervangen zwembad zijn nieuwe golvende struikenborders aangeplant.  

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Kaart van België, Militair Geografisch Instituut, uitgegeven in 1949-1970, schaal 1:25.000.
  • Geoportaal Onroerend Erfgoed, Orthofoto’s 2020, Brugge [online], https://geo.onroerenderfgoed.be (geraadpleegd op 17 oktober 2022).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Omwald kasteel Warren met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/77479 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.