erfgoedobject

Simonshuis

bouwkundig element
ID
80083
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80083

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Simonshuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Simonshuis
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Simonshuis zogenaamd naar de voormalige eigenaars, een vooraanstaande Achelse teuten- en burgemeestersfamilie, die het huis in 1883 bouwden. Later een tijd lang Villa Schellens genoemd, naar de uit Eindhoven afkomstige industrieel Frans Schellens (1878-1968), latere eigenaar en bewoner en oprichter van het bedrijf "Tissage de Velours", dat achteraan gelegen was in de periode 1913-77. Opgetrokken op de plaats van een voormalige lage witte teutenhoeve met stal, schuur en winkel, waar een eikendreef naar toe voerde. In 1944-45, hoofdkwartier van generaal Dempsey en vergaderplaats van generaal Eisenhower en veldmaarschalk Montgomery.

In 1974, verworven door de gemeente, samen met het park en de erachter liggende gronden, toen 77 are 46 centiare. Sinds 1982, zetel van de V.V.V. Hamont-Achel en sinds 1988 tevens "Museum Grevenbroek", met bijzondere aandacht voor prehistorische vondsten en lokale geschiedenis. In 1994, vernieuwing van bedaking, goten en ramen. In 1997 werd het museum vergroot met een bijgebouw, zodat het nu zeven zalen telt. Op de bovenverdieping, conciërgewoning.

In de Atlas van de Buurtwegen (1845) komt ongeveer op dezelfde plek een oudere, langgestrekte, west-oostgeoriënteerde inplanting voor met een losstaand bestanddeel, vermoedelijk de voormalige hoeve.

Eclectisch burgerhuis, gelegen in een ruim Engels park met onder andere enkele merkwaardige beuken en linden en een van betonklinkers voorziene zomereikendreef vanuit de Generaal Dempseylaan. Achteraan, zielloze uitkijk op omgevende nieuwbouw van de verkaveling Achter het Simonshuis.

Links vóór het Simonshuis, monumentje De Wever, bestaande uit een bronzen reliëf op hardstenen plaat, gemaakt door de Overpeltse bronsgieter E. Vanmechelen (° 1956), onthuld op 8 april 1996 en duidend op de weefnijverheid die hier eertijds bloeide.

Alleenstaand breedhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak (kunstleien) met aangepaste centrale dakkapel ; verdwenen markerende bolbekroningen, schouwen en oculi naast de centrale dakkapel.

Baksteenbouw op gecementeerde plint en licht verhoogde begane grond; betraliede rechthoekige keldergaten. Gecementeerde afwerking voor middenrisaliet en hoeklisenen met imitatievoegen op de eerste bouwlaag en paneelwerk voorzien van centrale rozetten op de tweede, voor muurbanden, paneelwerk op de borstweringen, kordonlijsten en muuropeningen in geprofileerde omlijstingen op consoles (laatstgenoemde bestaande uit voluut met eierlijst, gestileerd bladwerk en kelkvormige bloem), in de middenrisaliet met versierde sluitsteen, voor architraaf, fries en consoles van kroonlijst, laatstgenoemde bestaande uit een gecanneleerde voluut met parellijst, schelp, fruitguirlande en eierlijst.

Eertijds beluikte, getoogde vensters op hardstenen lekdrempels, met vernieuwde ramen. Getoogde deur met behouden fraai decoratief houtsnijwerk; dubbele steektrap met gietijzeren leuning. Analoge afwerking van zijgevels met deels gedichte vensters. Aan weerszij, twee dieper liggende, originele en gelijkaardig afgewerkte aanbouwels van één travee onder geknikt en afgeknot tentdak met telkens drie vereenvoudigde dakkapellen; balkon voorzien van balustrade en vleugeldeur op de tweede bouwlaag.

Recente aanbouw ten noorden. Eenvoudiger achtergevel van zeven traveeën met gelijkaardige afwerking; centrale risaliet met bovenaan rondboogluik en hijsanker; getoogde, deels gedichte muuropeningen met vernieuwd houtwerk; drie getoogde deuren met steektrappen; twee kelderluiken.

Interieur: Brede middengang met vloer van Carrara en Noir de Masy in een geometrisch patroon, alsook rijkelijk stucwerk, onder meer plafond (met tandlijst, eierlijsten, consoles met akanten en rozetten en als centrale motieven: akanten, bloemen, fruit en schelpen), entablementen van deuren (met bekronende cartouches met rolwerk, draperingen en grotesken, de achterste deuren met bekronende voluten en arabesken), rondbogige triomfboog, muurpanelen met jachttrofeeën in ovale omlijstingen en verder twee hondenkoppen verwijzend naar de hondenkar van de teuten. Eiken slingertrap met twee gecanneleerde trappalen en balustervormige spijlen. Vier kamers met bewaarde stucplafonds op de gelijkvloerse verdieping: één met muziekinstrumenten, één met kompas, scheepsanker, houweel en plunjezak, confere Teuten, één met boek en ganzeveer, één met hamer en krompasser, confer ambachten. Op de eerste verdieping: zogenaamde "jachtkamer" met muurschilderingen uit het eind van de 19de - begin 20ste eeuw, verwijzend naar de jacht, eertijds ingericht voor Willem Simons (1832-1901), die enorm gehecht was aan dit tijdverdrijf; verder een aantal stucplafonds.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Limburg, Cel Monumenten en Landschappen, dossier nr.2324.
  • Grevenbroeker Echo's, 1, 1992, afbn. op p. 5, 9.
  • CLAASSEN A., Achel. Achthonderdvijftig jaren kerk en kerkelijk leven 1139-1989, Achel, 1989, p. 46.
  • CLAASSEN A., red., Rond de oude en nieuwe straatbenamingen te Achel, Achel, 1960, p. 12.
  • CLAASSEN A., Het Simonshuis te Achel, Achel, 1975.
  • CREEMERS G. & VAN DE SIJPE L. , De verdwenen burcht van Hamont. Een bijdrage tot de middeleeuwse geschiedenis van de stad Hamont, (Uitgaven van De Geschied- en Heemkundige Kring "De Goede Stede Hamont", 2de r., nr. 2), Hamont-Achel, 1995, p. 13.
  • DEGEEST M., Ontmoeting met Hamont-Achel, ons stadje vandaag, Hamont-Achel, 2001, p. 46, 48, 134, 182-183, afbn. op p. 134, 181, 183.
  • VISSERS P., Langs Vlaamse wegen - Hamont-Achel, Brussel-Hamont-Achel-Antwerpen, 1992, p. 4-5, afb.

Bron: PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Neerpelt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Simonshuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80083 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.