erfgoedobject

Godshuis van de bakkers

bouwkundig element
ID
82022
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/82022

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gelegen aan de hoek met Zwarteleertouwersstraat. Oorspronkelijk locatie van het godshuis van de bakkers, zogenaamd de "Bakkersrente". Gesticht circa 1469 en na toestemming van de bisschop van Doornik, bouw van een kapel met godshuis voor behoeftige en bejaarde leden van het ambacht.

1562: bouwblok ingenomen door ommuurd erf met kleine kapel en enkele woningen aan Kruitenbergstraat, zie kaart van Marcus Gerards.

Circa 1745: godshuis op tekening van C. de Custis afgebeeld als gebouw van twee bouwlagen met talrijke dakkapellen, kruisvensters en deuren.

1774: bewaarde ontwerpen van gevel en plattegrond voor een nieuw godshuiscomplex van beeldhouwer-architect H. Pulinx jr: drie blokken met dubbelhuisindeling; telkens vier woningen met "bovenplaats", per twee in spiegelbeeld geschikt met deur naar de centrale gang met trap.

Vierde kwart van de 18de eeuw: verbouwing van de 15de-eeuwse kapel. De pentekening (1790) door J. Beerblock geeft een goed beeld van het ensemble, nagenoeg met huidige ordonnantie: wel meer geornamenteerd hoekpand (zie Kruitenbergstraat nummer 14) en rechts ervan de nu verdwenen kapel met fraai dakruitertje en aanleunend poortje bekroond met het ambachtswapen.

1952-1953: herschikking van de binnenruimten naar ontwerp van architect D. Maene (Brugge).

1990: aankoop door het OCMW en splitsing in acht wooneenheden waardoor onder meer de oorspronkelijke kamerindeling van de begane grond met alkoof, en schouw tussen spinde en kast tegen de gemene muur verdwijnen.

1994: inhuldiging van het gerestaureerde en gerenoveerde ensemble, zie gedenkplaat met fraaie calligrafie " ER IS/ GEEN TIJD/ OF ER IS NIETS DAN TIJD/ M. VASALIS. INGEHULDIGD DOOR PATRICK MOENAERT/ VOORZITTER OCMW BRUGGE/ 23 AUGUSTUS 94".

Classicistisch hoekhuis van drie + twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen), gebouwd circa 1774 naar ontwerp van beeldhouwer-architect H. Pulinx jr. In 1997, gevelrestauratie onder leiding van architect R. Michielssens (Brugge). Bepleisterde en beschilderde pilastergevel afgebiesd door een gekornist, omlopend hoofdgestel en dito kroonlijst. Typerende vlakke pilasters, verdiepte penanten en spiegels op de borstweringen; de borstwering onder het centrale bovenvenster is voorzien van spiraalvormige Lodewijk XVI-motieven. Rechthoekige vensters, in vlakke omlijstingen doorgetrokken over de borstweringen; behouden 19de-eeuws houtwerk en deels oorspronkelijke beglazing; persiennes op de begane grond. Rondboogdeur in een licht geprofileerde omlijsting met imposten en rocaillesluitsteen - oorspronkelijk voorzien van een halfrond fronton waarin het door guirlandes geaccentueerde schild van het bakkersambacht; arduinen bordes van twee treden met afgeronde hoeken. Hijshaak. Analoge linkerzijgevel. Uitstekende rechter zijpuntgevel van baksteen met gedichte oculus en aansluitende schoorsteenschacht.

Deels behouden 18de-eeuwse interieur. Onder opkamer aan tuinzijde, met balken afgedekte kelder. Oorspronkelijke vloer van onder meer eikenhouten planken en zwarte tegels afgewisseld met kleinere witte in de hal. Eikenhouten trap. Bewaard stucwerk op de bovenverdieping en onder meer marmeren rococoschouwtje.

Aan de Zwarteleertouwersstraat (nummers 22/ Kruitenbergstraat- en nummers 24, 26). Classicistische eenheidsbebouwing van drie dubbelhuizen van drie traveeën en twee bouwlagen onder doorlopende zadeldaken (Vlaamse pannen). Bepleisterde en witbeschilderde pilastergevel in Lodewijk XVI-stijl met typerend middenrisaliet van drie traveeën op het ontwerp voorzien van een centrale bekroning maar alleen afgelijnd door een omlopende gekorniste houten kroonlijst. Vlakke pilasters, smalle penanten en spiegels op de borstweringen van de bovenvensters. Rechthoekige muuropeningen in vlakke omlijstingen; bewaard 18de-eeuws houtwerk onder meer kleine roedeverdelingen en geprofileerde wisseldorpel voor de schuiframen op de begane grond; deels oorspronkelijke beglazing. Rechthoekige deur met tweedelig bovenlicht, bij nummer 24 met rechte arduinen druiplijst en bordestrap van twee treden met afgeronde hoeken. Rechts van deur bronzen gedenkplaat in arduinen omlijsting, gesigneerd "P. LATEUR" met voorstelling van de Heilige Aubertus, de wapenschilden van de bakkersgilde en de stad Brugge met opschrift: "UIT KRISTENE NAASTENLIEFDE DOOR 'T MIDDEL- EEUWSCHE BAKKERSAMBACHT OPGERICHT. DOOR 'T HUIDIGE BAKKERSAMBACHT MET FIERHEID HERDACHT. 1125-1931. 28 JUNI". Sobere, beschilderde bakstenen achtergevel met overstekende dakrand op houten modillons. Getoogde muuropeningen met 18de-eeuws houtwerk, nummers 24 en 26 met verlaagde deuropeningen.

Interieur. Behouden plattegrond met centrale traphal en aan beide zijden twee kamers die thans één wooneenheid vormen; gelijkaardige indeling op de bovenverdieping. Bewaarde 18de-eeuwse balklagen, dakgebinte en binnendeuren. De voormalige gemeenschappelijke tuin hoort heden nagenoeg volledig bij Kruitenbergstraat nummer 14.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archief, doss. 0001/W en DW000581.
  • Stadsarchief Brugge, Bouwvergunningen, nr. 560/1952.
  • BEERNAERT B., Open Monumentendag Vlaanderen. 18de-eeuwse architectuur in de binnenstad, Brugge, 1991, nr. 20.
  • DE BRUYNE H., De godshuizen in Brugge, Roeselare, 1994, p. 83-85.
  • DEVLIEGHER L. 1975: De huizen van Brugge, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen 2-3, Tielt, 187 en 465.
  • DEVLIEGHER L., Twee 18e-eeuwse godshuizen te Brugge, in Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, XXI, 1983, nr. 4, p. 142-143.

Bron: GILTÉ S., VANWALLEGHEM A. & VAN VLAENDEREN P. 2004: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Brugge, Middeleeuwse stadsuitbreiding, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 18nb Zuid, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Godshuis van de bakkers [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/82022 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.