erfgoedobject

Hoeve met losse bestanddelen

bouwkundig element
ID
87187
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87187

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hoeve bestaande uit losstaande gebouwen, opklimmend tot de 18de eeuw, confer weergave op Ferrariskaart (1770-1778) van drie parallelle volumes.

Historiek

Op een figuratieve kaart van de hand van Philippus Johannes Lemaieur, gezworen landmeter van de kasselrij van Kortrijk, wordt de hoeve afgebeeld met twee parallelle volumes, evenwijdig met de straat, met een bakhuis ten oosten en een poel ten westen. Aan straatzijde ligt een moestuin, op het erf en rond de gebouwen een boomgaard. De kaart is foutief gedateerd 1687, hoogstwaarschijnlijk vervaardigd in 1787 in opdracht van de weduwe en erfgenamen van Joannes Calis die de hoeve bewoonden. Immers: vergelijkbare kaarten van landmeter Lemaieur dateren alle uit het laatste kwart van de 18de eeuw; qua schrift en stijl is de kaart 18de-eeuws; op de kaart wordt als eigenaar "weduwe Joannes Callis" vermeld. Dezelfde Calis heeft een proces aangespannen tegen de geestelijke tiendenheffers, dat plaatsvond in de periode 1773-1785 (confer inleiding), waarbij tevens door Calis een beroep wordt gedaan op landmeter Lemaieur. Calis stierf nog voor het proces was beëindigd.

De constellatie voorkomend in het laatste kwart van de 18de eeuw blijft onveranderd tot het tweede kwart van de 19de eeuw, confer primitief kadasterplan (circa 1830). Vóór 1847 wordt aan westzijde van het boerenhuis een klein bijgebouw opgericht, confer Atlas der Buurtwegen (1847). Circa 1860 wordt volgens kadaster het boerenhuis uitgebreid aan de oostzijde. De schuur wordt heropgebouwd op ruimer grondplan. Aan de oostzijde van het erf verschijnt een kleiner bijgebouw. Op mutatieschetsen wordt het toponiem "Elsthoek" vermeld. In 1910 wordt volgens kadaster ten oosten een nieuw stuk woonhuis aangebouwd. In 1943 worden aanbouwen aan de schuur gerealiseerd, in 1945 wordt op de plaats van het bakhuis aan de oostzijde een nieuw volume bijgebouwd.

Beschrijving

Erf toegankelijk via een ijzeren hek tussen twee linden, afgesloten van de weg door een meidoornhaag. Poel aan westzijde. Hoeve bestaande uit vrijstaande hoevegebouwen in verankerde donkerrode baksteenbouw onder zadeldaken in Vlaamse pannen. Boerenhuis uit 1910 met stal in het verlengde aan de westzijde onder lagere nok. Woonhuis van vijf traveeën met getoogde muuropeningen en getrapt tandfries, aan de straatzijde met behouden schrijnwerk, aan de erfzijde met nieuwe muuropeningen, erkeruitbouw en dakvensters. Het gedeelte ten westen onder lagere nok is mogelijk een verbouwing van het 18de-eeuwse boerenhuis met stal, uitgebreid met drie traveeën in 1860. Aan de erfzijde is dit gedeelte voorzien van getoogde muuropeningen, onder meer met bewaard schrijnwerk (T-ramen en luiken), en gedichte muuropeningen van het stalgedeelte. Aan de straatzijde zitten twee opkamertraveeën met getraliede getoogde keldervenstertjes, het stalgedeelte met gedichte getoogde muuropeningen die vervangen zijn door rechthoekige stalvensters. Ten westen bevindt zich een kleine stal uit het tweede kwart van de 19de eeuw, ten oosten van het erf een verbouwd wagenhuis met betonnen latei (circa 1860). Ten zuiden wordt het erf begrensd door een grote langwerpige schuur met dubbele rij asemgaten, korfboogvormige poortopeningen en getoogde deuren, gedateerd in jaartalsteen: "1860".

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Schuiferskapelle, 1864/23, 1911/5, 1943/74, 1945/7.
  • Figuratieve kaart van een hofstede te Tielt-buiten, P.J. Lemaieur, 1787 (privébezit).

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De aanbouw ten westen van de boerenwoning onder lagere nok, mogelijk een verbouwing van het 18de-eeuwse boerenhuis met stal, is gesloopt. Op deze plaats werd een nieuwe woning toegevoegd.

Auteurs: Jacobs, Els
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87187 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.