erfgoedobject

Hommelbroekhoeve

bouwkundig element
ID
87831
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87831

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hommelbroekhoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Inwaarts gelegen, historische hoeve "Hommelbroekhoeve", volgens De Flou voor het eerst vermeld in 1302. Voormalig leen van de Burg van Brugge. Het huidige gebouwenbestand klimt zeker gedeeltelijk op tot de 17de-18de eeuw.

Historiek

16de eeuw. Eén van de eerste vermeldingen van de hoeve dateert van 1539. De hoeve is afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601); afbeelding van een viertal gebouwen rondom een erf.

17de eeuw. In 1620 vermeld als "Hamelsbrouck", in 1686 als "Omelbronc" en in 1681-1685 als "Tgoet thommelbrouck by beverhouts velt".

18de eeuw. Wellicht verkeerd aangeduid op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), als "Rietdam". Weergave van de hoeve binnen een dubbele omwalling en bestaande uit een viertal vrijstaande gebouwen. In 1716 wordt de voormalige leen overgeheveld aan Marie-Agnès de Balliencourt.

19de eeuw. Op het primitief kadasterplan (circa 1835) wordt de hoeve weergegeven met een dubbele omwalling; de grootste gracht omvat boomgaarden en een stuk land, de kleinste gracht omvat het woonhuis met aanpalende stallingen, een groot landgebouw, een bakhuis, de boomgaard en de tuin. De hoeve is toegankelijk via een dreef vertrekkende vanaf de Beverhoutstraat. Op dat ogenblik is de hoeve eigendom van de weduwe van landbouwer Verwilst uit Oostkamp. In de Atlas van Vandermaelen (1846-1854) wordt de hoeve vermeld als "Rietdam".Volgens het kadaster wordt nog vóór 1880 naast het woonhuis een landgebouw opgetrokken.

20ste eeuw. In 1945 vindt er volgens het kadaster een gedeeltelijke herbouw plaats van de hoeve. De mutatieschetsen van dat jaar geven nog duidelijk de dubbele omgrachting weer. In de tweede helft van de 20ste eeuw zijn er verschillende landgebouwen bijgebouwd.

Beschrijving

De eertijds omwalde hofstede is bereikbaar via een lange verharde oprit. Restanten van een monumentaal poortgebouw afgedekt met pannen met een tussenliggend hekken. Heden resten nog twee witgeschilderde bakstenen pilasters links met een nisje, waarin een heiligenbeeld staat, en rechts met een ingewerkt hoevenaambord.
Hoeve met losse bestanddelen rondom een deels verhard, deels met gras begroeid erf. Ten westen van de oprit ligt het mogelijk 17de-eeuwse woonhuis; witgeschilderde en verankerde baksteenbouw met een zwart gepekte plint onder een zadeldak met Vlaamse pannen en lichte knik, doorbroken door een dakvenster met puntgeveltje en een langgerekt luik. Centrale deur en aan de noordzijde, staldeur. Zijpuntgevel aan de noordkant. Aan de zuidzijde paalt in het verlengde een hoger opgetrokken stalling met zolder. Het houtwerk van de verschillende openingen zijn allemaal roodgeschilderd. Parallel met het boerenhuis en de stal ligt aan de oostzijde van het erf een grote langwerpige, 19de-eeuwse schuur. Bruine baksteenbouw onder een oranje zadeldak met Vlaamse pannen en met laadluiken en een houten afdakje voor het hijssysteem aan de kopgevels. Oranje baksteen voor de omlijstingen van de openingen en voor de hoekkettingen en een baksteenfries langs de puntgevel aan de zuidkant. Aan de zuidzijde wordt het erf afgesloten door een lager, witgeschilderd bakstenen landgebouw.

KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Oostkamp, 1883/8, 1945/2.
CLAEYS G., De gemeente Oostkamp, Brugge, 1953, p. 162.
CLAEYS G., Kroniek van Oostkamp, Brugge, 1985, p. 132.
DE CRAEMER W., Hoevebenaming, in De Merel, jg. 9, nr. 1, 1979, p. 19.
DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1930, deel XI, kolom 770.
VAN SLAMBROUCK J., Moerbrugge, 1920-1930, s.l., 1997, A46 (33).


Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hommelbroekhoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87831 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.