erfgoedobject

Hoekhuis

bouwkundig element
ID
87846
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87846

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoekhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Op de locatie van de in oorsprong 16de/17de-eeuwse herberg "Het Schaeck" en het eerste, 18de-eeuwse gemeentehuis. Vrij imposant hoekpand met rechts een aanbouw met afgeronde gevel op de plaats van het oude gemeentehuis. Het resterende, imposante gebouw, dat nu in gebruik is als hotel en restaurant, dateert van 1910 en bewaart een oudere (mogelijk begin 17de-eeuwse) kelder.

Historiek

16de eeuw. In 1574 koopt Jacob Vande Wijngaerde de helft van "Het Schaeck". Het gebouw wordt vaak het gemeentehuis genoemd, aangezien de schepenen er vergaderen in de opkamer en de kelder gebruikt wordt als gevangenis. "Het Schaeck" wordt vermoedelijk circa 1580, tijdens de Beeldenstorm, samen met de Sint-Pieterskerk (confer Gemeenteplein zonder nummer) en de meeste huizen (gedeeltelijk ?) verwoest. In 1582 schenkt E.H. Jacob Vande Wijngaerde "Het Schaeck" aan de Kerk van Oostkamp, die de taak krijgt het gebouw te herstellen. Op het gebouw rust een zware schuld ten voordele van het begijnhof te Brugge.

17de eeuw. In 1611 wordt "Het Schaeck" heropgebouwd en tegen 1612 is de Kerk in staat de schuld aan het Brugse begijnhof af te betalen. In 1617 wordt het strooien dak hersteld, in 1666 is er sprake van een leien dak en na 1683 wordt een pannendak voorzien.

18de eeuw. In 1750 bevindt "Het Schaeck" zich opnieuw in puin en het gebouw wordt in cijnspacht gegeven aan de hertog van Ursel, toenmalig eigenaar van het "Gruuthusekasteel" (confer Stationsstraat nummer 196): de herberg met brouwerij, paardenstal, schuur en varkenshokken bevat een gelagkamer, een keuken en een achterkeuken. Het eerste gemeentehuis wordt kort na 1750 gebouwd. Het betreft een éénlaags gebouwtje op de hoek van de Stationsstraat met verhoogde begane grond van drie traveeën, afgedekt onder een typisch gemansardeerd schilddak met verschillende dakvensters (confer oude foto gepubliceerd door Claeys in 1982).

19de eeuw. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) wordt een imposant hoekpand weergegeven. In 1849 wordt "Het Schaeck" voor een tweede maal in cijnspacht gegeven aan graaf d'Ursel. Op het einde van de 19de eeuw, meer bepaald vanaf 1882, verliest het oude gemeentehuis zijn functie als raadshuis na de oprichting van het nieuwe gemeentehuis (confer Gemeenteplein nummer 1).

20ste eeuw. In 1910 wordt "Het Schaeck" (deels) herbouwd door graaf d'Ursel (met naar verluidt afbraakmateriaal van het kasteel "Gruuthuse" confer Stationsstraat nummer 196). De bouwaanvraag met het "ontwerp van vergrooting en verbetering" dateert van 1909. Op een oude foto, gepubliceerd in 2005 door Vande Ginste, verschijnen de voormalige herberg en het gemeentehuis samen. De herberg is gebouwd in een typische regionale baksteenstijl, verlevendigd met enkele natuurstenen accenten zoals de geblokte ontlastingsbogen en de plint. De voorgevel wordt bovenaan afgelijnd door een langwerpig cartoucheveld met opschrift "GASTHOF VAN VLAANDEREN G. VERHELST – DECLOEDT". Het oude gemeentehuis wordt vermoedelijk in het tweede kwart van de 20ste eeuw afgebroken onder meer ter verbreding van de Stationsstraat. In 1948 vervalt de cijnspacht van "Het Schaeck" en het wordt niet meer vernieuwd. In de tweede helft van de 20ste eeuw, vernieuwing van de nu steile bedaking met dakkapellen. De voormalige herberg "Het Schaeck" is tot ver in de 20ste eeuw het enige pension van de gemeente.

Beschrijving

Witgeschilderde baksteenbouw van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een recent vernieuwd, (te) steil zadeldak met mechanische pannen en centraal drie vernieuwde dakvensters met driehoekig fronton. Licht getoogde vensters met vernieuwd houtwerk en halve luiken. Bewaarde oudere kelder. Op de plaats van het vroegere gemeentehuis op de hoek met de Stationsstraat, bevindt zich een recent volume met een afgeronde gevel.

  • Gemeentearchief Oostkamp, Bouwaanvragen: Oostkamp, 1909.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen Mestdagh, nummer 1106: Plan van eigendommen, eigendom van Isabelle en Jeannette Beaucourt, 19de eeuw.
  • BOULJON B., Het Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme van toen. Een verzameling foto's van de vier Oostkampse deelgemeenten in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw, Brugge, 1984, p. 8, 18.
  • BOULJON B., Oostkamp, Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1981, nummer 95.
  • CLAEYS G., De gemeente Oostkamp, Brugge, 1953, p. 101, 110-111.
  • CLAEYS G., Kroniek van Oostkamp, Brugge, 1985, p. 38, p. 46-49, 52-54, 58, 87, 96, 125, 162, 192, 194.
  • CLAEYS G., Oostkamp in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1982, nummer 30.
  • VANDE GINSTE S., Archiefbeelden Oostkamp, Gloucestershire, 2005, p. 53.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoekhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87846 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.