erfgoedobject

Melkerij Nieuwburg

bouwkundig element
ID
87998
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87998

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Melkerij Nieuwburg
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige melkerij Nieuwburg, heden genaamd "'t Roodhof" verwijzend naar de oorspronkelijk rode beschildering van de gevels. Gebouwen voorheen behorend tot de eigendommen van het kasteel "Nieuwburg".

Historiek

Baron Leon Peers de Nieuwburgh start in 1888 met de oprichting van een zuivelfabriek in de Kaleshoek, met als doel het houden van melkvee en het maken van boter. De productie neemt een aanvang in de kleine boerderij van Eugène Himpens tot de bouw van de fabriek klaar is. De stichtingsakte van de "Samenwerkende melkerij van Oostkamp" dateert van 3 september 1892; bij de stichting zijn er 26 pachtboerderijen verbonden met de zuivelfabriek. Op 1 oktober 1892 is het gebouw klaar en begint de productie op stoomenergie; in aanwezigheid van kroonprins Albert I wordt de fabriek officieel ingewijd. Baron Peers de Nieuwburgh heeft zich zowel voor de bouwstijl, als voor de productie laten inspireren door de zuivelbedrijven in Denemarken; de Deense invloed brengt hij ook over op zijn hoeven en eigendommen door ze rood-wit te laten schilderen (confer Edestraat, Nieuwburgstraat, Kortrijksestraat, Kuipenstraat, Larestraat). Op 3 februari 1893 krijgt baron Léon Peers de toelating van het schepencollege van Oostkamp om ook een stoommachine te plaatsen op zijn eigendom.
Het kadaster registreert de bouw van de stoommelkerij pas in 1906, als uitbreiding van de naastgelegen stoommaalderij van 1894; bouw van een L-vormig volume met drie kleinere gebouwen, waaronder het gebouw met de gasketel. In 1907 wordt een gedeelte van het L-vormige volume, op de hoek van de twee vleugels, omgevormd tot een woonhuis. In 1928 wordt de melkerij heringericht. Het woonhuis op de hoek van het L-vormige volume wordt uitgebreid tot één volledige vleugel, de andere vleugel herbergt de paardenstallen. Ten westen daarvan ligt een zagerij.
De hoeve wordt actief uitgebaat tot in 1996. Sinds 1998 landelijk/ecologisch verblijfscentrum uitgebaat door Loca Labora.

Beschrijving

Oprit en parking aan de westzijde met grint bedekt. Aan de oostzijde van het L-vormige gebouw is er een met gras begroeid erf, waarvan een gedeelte is voorzien van planken en nu gebruikt wordt als terras.
Vrij zwaar gerestaureerde gebouwencomplex bestaande uit twee haaks geplaatste vleugels uit het einde van de 19de eeuw. Verankerde, eertijds ossenbloedrood beschilderde (confer sporen aan de erfkant) baksteenbouw op een zwart gepekte plint onder een vernieuwd zadeldak met Vlaamse pannen en nieuwe dakvensters aan de achterzijde. De dwars op de parking staande gevel bewaart twee kopgevels met fraaie versiering onder meer verschillende soorten vensteropeningen in nissen met siermetselwerk en ontlastingsbogen en negblokken van afwisselend wit en rode baksteen. Gewijzigde openingen - voornamelijk aan de erfzijde - met PVC-ramen; tweelichten en korfboogvormige poorten thans ingevuld met glas. De draagstructuur binnenin bestaat gedeeltelijk uit kolommen van gietijzer en stalen liggers.

Aan de westzijde van de oprit naar de melkerij, tegenover nummer 30, staat een gebouwtje, van de voormalige kaasfabriek bij de melkerij Nieuwburg, voorheen behorend tot de eigendommen van het kasteel "Nieuwburg". Na de Tweede Wereldoorlog wordt vlakbij de melkerij en naast de stoommaalderij een kaasmakerij opgestart. Daarvoor wordt Roger Buchet uit Zellik aangetrokken. De bouw wordt in het kadaster geregistreerd in 1949; het gebouw is eigendom van de vennootschap "Fromagerie Buchet et Cie", de grond blijft eigendom van de maatschappij "Laiterie de Nieuwburgh". De warmte voor het kaasproductiehuis wordt gecreëerd door warmtebronnen op stoom.
Eénlaagse, verankerde baksteenbouw onder een zadeldak met pannen. Sporen van een zwart gepekte plint. Zuidgevel met aaneengeschakelde rondbogen, rondboogdeur en licht getoogde vensters, oostgevel met centrale poort en kleine vensters.

KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Oostkamp, 1906/11, 1907/9, 1928/79, 1949/42.
BOULJON B., Het Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme van toen. Een verzameling foto's van de vier Oostkampse deelgemeenten in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw, Brugge, 1984, p. 63.
BOULJON B., Oostkamp, Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1981, nr. 28-30.
CLAEYS G., Kroniek van Oostkamp, Brugge, 1985, p. 338, 341-342.
VANDE GINSTE S., Archiefbeelden Oostkamp, Gloucestershire, 2005, p. 10, 54-55.
www.roodhof.be


Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Kasteeldomein Nieuwburg

  • Is deel van
    Nieuwburgstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Melkerij Nieuwburg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87998 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.