erfgoedobject

Schoolgebouw van de vrije jongensschool

bouwkundig element
ID
88212
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88212

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalig schoolgebouw van de vrije jongensschool, later Congregatiekapel, gebouwd in het laatste kwart van de 19de eeuw en gelegen achter de woningen aan de straatzijde. In de jaren 1930 is het schoolgebouw gesplitst en deels omgevormd tot een werk- en bergplaats. De woningen aan de straatzijde dateren respectievelijk uit 1936 (nummer 14) en 1873 (nummer 16).
Aan de overzijde van de straat bevond zich in de 19de eeuw de vrije meisjesschool van de Dienstmaagden van Maria en de gemeenteschool van Ruddervoorde (nummer 1).

Historiek

Circa 1872-1873 laat kanunnik Jozef Andries (confer Kanunnik Andriesstraat), op een stuk land dat hij geërfd heeft, een woonhuis (nummer 16) bouwen. Het stuk land bevindt zich in de nabijheid van het ouderlijke huis van de kanunnik (confer Torhoutsestraat nummer 38).
Ten tijde van de schoolstrijd van 1879 tot 1884 moeten de leerlingen van de gemeenteschool (confer nummer 1) elders les krijgen. In de literatuur vermeldt men dat kanunnik Jozef Andries in 1879 een huis aan de Leegtestraat schenkt om er een vrije jongensschool op te richten; in het huis worden er drie klassen ingericht. De gegevens van het kadaster vermelden echter dat ten tijde van de eerste schoolstrijd (1879-1884) in 1879, na verkoop van het huis aan ridder Emmanuel van Outryve d'Ydewalle, achter deze woning een schoolgebouw voor de vrije jongensschool wordt opgetrokken. Het huis zelf wordt de woning van de onderwijzer, de speelplaats bevindt zich aan de straatkant naast de toenmalige onderwijzerswoning (nrummer 16).
Vanaf 1884 wordt de school omgebouwd tot kapel van "het comiteit" of van de Commissie van Openbare Onderstand (Congregatiekapel) en trekt de vrije jongensschool terug naar de gemeenteschool aan de overkant van de straat (nummer 1). Een uitbreiding van de kapel in zuidelijke richting komt er in 1896. In 1906 wordt de woning nummer 16 nogmaals vergroot achteraan.
Van 1921 tot 1931 wordt er opnieuw les gegeven in de voormalige vrije jongensschool. In een gemeenteraadsverslag van 1921 wordt er aan de overheid gevraagd om twee nieuwe klassen te mogen openen in de zogenaamde Congregatiekapel en "dezelve te mogen inrichten in de lokalen eener oude knechtenschool". Er worden drie lokalen ingericht voor de leerlingen van de laagste klassen van de gemeenteschool. Vanaf 1928 wordt er melding gemaakt dat de lokalen vochtig van aard zijn en geenszins voldoen onder opzicht van verlichting en vooral van verluchting. In 1931 verhuist de school terug naar de gemeenteschool, meer bepaald naar de uitbreiding van 1931-1932 van de gemeenteschool aan de Sportstraat (confer Sportstraat nummer 2).
In 1931 worden er in het gebouw aan de Leegtestraat een drietal gezinnen ondergebracht. In 1936 wordt het oude schoolgebouw (dat dan op de mutatieschetsen wordt vermeld als "huis") opgesplitst confer huidige situatie. De eigenaars van nummer 14 brengen in het voormalige schoolgebouw een wagenmakerij onder en laten circa 1937-1938 aan de straatzijde de heden nog bestaande woning met vrijstaande bergruimte optrekken. Het andere gedeelte van het voormalige schoolgebouw wordt door de eigenaars van nummer 16 gebruikt als opslagplaats voor een landbouw- en vlasbedrijf.

Beschrijving

Voormalig schoolgebouwtje of kapel. Vrij imposante verankerde baksteenbouw onder een licht overkragend zadeldak bedekt met Vlaamse pannen; de bedaking is enkel bij nummer 14 nog origineel. De deels ingebouwde en aangepaste langsgevel is in oorsprong geritmeerd door hoge, smalle vensters per twee gekoppeld op een natuurstenen afzaat; bij nummer 16 zijn verschillende van die openingen gedicht. Mogelijk oorspronkelijke deuropening in eerste travee ter hoogte van nummer 14 en later ingebrachte dubbele schuurpoort. Noordelijke zijgevel met twee spitsboogvormige nissen. Woningen aan straatzijde. Nummer 14, weinig vernieuwende woning van circa 1937 met beperkte cottage-inslag confer wolfseind en verspringend grondplan. Gevelparement van oranje baksteen. Vernieuwd schrijnwerk. Nummer 16, 19de-eeuws breedhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak met golfplaten. Bepleisterde lijstgevel met rechthoekige openingen waarin vernieuwd schrijnwerk.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Ruddervoorde, 1873/12, 1880/13, 1896/12, 37/1936, 1937/57.
  • VERHAEGHE A., Ruim 150 jaar gemeentelijk onderwijs in Ruddervoorde, Ruddervoorde, 1995, p. 20-21, 30-32, 53.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Nummer 16, een 19de-eeuws breedhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, is gesloopt. 

Auteurs: Jacobs, Els
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Schoolgebouw van de vrije jongensschool [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88212 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.