erfgoedobject

Kasteeldomein Lippensgoed

bouwkundig / landschappelijk element
ID
88988
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88988

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Bulskampveld
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Kasteeldomein Lippensgoed, waarvan het hoofdgebouw sinds juni 2006 in gebruik is als bezoekerscentrum. Het geeft onderdak aan een natuur- en milieu-educatief centrum en een toeristisch onthaalpunt voor het Houtland.

Historiek

1770-1778 : Op de kaart van Ferraris staat het vroegere kasteel afgebeeld ten noorden van het zogenaamde " Biscop Velde". Het kasteel was toegankelijk via twee lange dreven beginnend bij de huidige Heirweg. Het kasteel staat samen met de bijgebouwen afgebeeld binnen een omwalling. Het werd gebouwd door Lambertus Malfait, die te Beernem overleed in 1803.

1830 : Op het primitief kadasterplan staat het kasteel grosso modo op dezelfde wijze weergegeven met uitzondering van enkele bijgebouwen. Binnen een vierkant perceel staat centraal het kasteel en bevinden zich verspreid over de boomgaard zes bijgebouwen en een woning.

1862 : Het oorspronkelijke kasteel wordt grondig verbouwd. Het grondplan verandert en bepaalde gedeelten worden heropgebouwd. Drie van de bijgebouwen worden afgebroken, en er wordt een nieuw opgetrokken.

1879 : Er worden drie bijgebouwen afgebroken, een ander wordt uitgebreid, een kleiner gebouwtje en een groot bijgebouw worden toegevoegd.

1889 : Bijna alle landgebouwen worden afgebroken en er wordt vlak naast het bestaande kasteel een nieuw kasteel opgetrokken. Het ontwerp is van architect Clément Léonard, een Luiks architect.

1893 : Het oude kasteel wordt volledig afgebroken en op deze locatie wordt een volume gebouwd als uitbreiding van het nieuwe kasteel.

1896 : Tegen het kasteel wordt een nieuw volume gebouwd.

2004-2006 : Grondige restauratie van het kasteel waarbij het kasteel een nieuw dak, dubbele beglazing, nieuwe verwarmingsinstallatie en nieuwe elektrische voorzieningen kreeg. Er werd ook een nieuwe aanbouw toegevoegd naar ontwerp van architect Derycke uit Ieper.

Beschrijving

Kasteel

Neogotisch kasteel ingeplant op een lichte verhevenheid in een park in landschappelijke stijl. Oranjerode baksteenbouw in combinatie met arduin onder meer voor de waterlijsten, de bovendorpels en de drielichten. Sierankers. Speelse volumewerking onder leien bedaking met pittoreske dakkapellen: souterrain en twee bouwlagen op een onregelmatige plattegrond gevormd door een samenstel van een diep- en een breedhuis, een kapel aan de oostzijde, een arduinen bordestrap en een nieuwbouwvolume aan de noordzijde. De gevels zijn horizontaal belijnd door arduinen doorgetrokken onderdorpels. Opengewerkt met rechthoekige muuropeningen benadrukt door arduinen kozijnconstructies en bovendorpels. Georiënteerde huiskapel van één beuk en uitgewerkt met een vijfzijdig apsis. De gevel is opengewerkt op de kelderverdieping met rechthoekige muuropeningen. Erboven spitsboogvormige muuropeningen met afgeschuinde dagkanten voorzien van tweelichten met driepassen. De gevels zijn geritmeerd door gelede steunberen.

Interieur. Deels behoud en heraankleding van het neogotische interieur in functie van het bezoekerscentrum. Behouden plankenvloer, deuren, lambrisering en schouwen telkens in neogotische stijl. Zwartmarmeren schouwen met gesculpteerde schouwbalk. Vast meubilair eveneens in neogotische stijl met kenmerkende briefpanelen en vier- en driepassen.

Park

Parkaanleg met kenmerken van een vroeg 20ste-eeuwse landschappelijke vormgeving met bewaarde meerledige vijverpartij in zwanenhalsvorm, glooiende gazons, graasweiden, parkboomgroepen (onder meer Tulpenboom, Zilveresdoorn, Tamme kastanje, Zomereik), parkbosgordels, heestermassieven (onder meer Rododendron, Azalea), parkconstructies (onder meer paviljoen en brug) en dubbele beukendreef vanaf het Aanwijs, halverwege onderbroken door een cirkelvorm met Rododendronmassief. Parkgebied omgeven door loof- en gemengde bosbestanden (Zomereik, Grove den, Douglasspar, Lork, …) met resterend dambordpatroon van ontginningsdreven, hoofdzakelijk met Zomereik en Beuk, uitzonderlijk met Tulpenboom. Ten zuiden Aanwijsputten als bijzonder relict van zand- en veldsteenwinning en later jachtgebruik (zie ook Eendeputten). Verspreid over het gebied ook meerdere heiderelicten, zie vroeger Bulskampveldgebied.

Kasteelomgeving aanvankelijk voorzien van klein, gedeeltelijk omgracht parkbos en boomgaarden, circa 1905 herwerkt tot riant park in Engelse landschapsstijl naar ontwerp van de bekende Brusselse tuinarchitect Emile Edmond Galoppin (1851-1919), waarbij het plan de volledige heraanleg omvat van de ruimte ten noorden en ten westen van het kasteel. Aanleg van gazonpartijen, bomengroepen met zeer zorgvuldig gemodelleerd reliëf, oorspronkelijk met bloemperken in rijke kleurschakeringen. Ten westen arboretum/pinetum met circa 140 verschillende soorten. In de omgevende domeingoederen (zie landschappelijk geheel) werd een productief bosbouwproject opgestart onder leiding van Raymond Lippens (1875-1964) met een uitgebreid aanplantings-, onderhouds- en exploitatieprogramma. De voeding van de vijver vanuit de Bornebeek verliep via een nog gedeeltelijk bewaard toevoersysteem met schuiven (zie Sasdreef). Ten westen bewaarde vlakke brug op cementrustieke onderbouw, thans met houten loopvlak en leuningen.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, Primitief kadasterplan, 207: Mutatieschetsen, Beernem, 1862/94, 1879/13, 1890/48, 1893/13, 1896/9, 1899/12.
  • Rijksarchief Brugge, Familie-archief Lippens, fotoboek.
  • NUYTTENS M., Het domein Lippensgoed-Bulskampveld te Beernem en te Hertsberge, in Land van Hout; bebossing door Brugse families en instellingen omstreeks 1800 (2005) Erfgoedcel Brugge -Brugge Plus vzw (red), p. 51-55.

Bron: GILTÉ S. met medewerking van BAERT S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Deelgemeenten Beernem, Oedelem en Sint-Joris, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL31, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Toegangsdreven

Het kasteel is ingeplant op het sniijpunt van een oost-west georiënteerde dreef (richting Heirweg) en een dreef die van noord (Wellingstraat) naar zuid loopt. De dreven zijn afgebeeld op de historische kaarten, die in noordelijke richting werd midden 19de eeuw verlengd verder naar het noorden.

  • Ferrariskaart 1771-1778: Carte de cabinet des Pays-Bas autrichiens levée à l'initiative du comte de Ferraris, 1771-1778, schaal 1:11.520, originelen in de Koninklijke Bibliotheek, Kaarten en plans, Ms. IV 5.627.
  • Vandermaelen 1846-1854: Carte topographique de la Belgique à l'échelle de 1 à 20.000 en 250 feuilles, dressée sous la direction de Ph. Vander Maelen, fondateur de l'Etablissement géographique de Bruxelles, schaal 1:20.000, originelen in de Koninklijke Bibliotheek van België, Kaarten en Plans, VDM II B, gegeorefereerd door het agentschap Informatie Vlaanderen [online], https://geo.onroerenderfgoed.be (geraadpleegd op 16/06/2022).
  • Topokaart 1860-1873: Topografische kaart van België, eerste basiskaart, terreinopnames 1860-1873, uitgegeven door het Krijgsdepot tussen 1865-1880, schaal 1:20.000, originelen in het Nationaal Geografisch Instituut.
  • Topokaart 1903-1912: Topografische kaart van België, eerste basiskaart, eerste uitgave: 3de herziening 1903-1912, schaal 1:20.000, originelen in het Nationaal Geografisch Instituut.
 
Auteurs: Claeys, Dries
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Bulscampveld

  • Is deel van
    Kasteeldomeinen Drie Koningen en Lippensgoed-Bulskampveld, Vagevuurbossen, Sint-Pietersveld en Predikherenbossen

  • Is gerelateerd aan
    Bijgebouwen bij kasteeldomein Lippensgoed

  • Is gerelateerd aan
    Dankkapel voor Onze-Lieve-Vrouw

  • Is gerelateerd aan
    Hoeve Colpaert


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Lippensgoed [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88988 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.