Teksten van Het Groot Schaap

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4667

Het Groot Schaap ()

Traditioneel diephuis genaamd “Het Groot Schaap” op de hoek van Vlasmarkt en Zand, dat in kern opklimt tot het laatste kwart van de 16de of het eerste kwart van de 17de eeuw. De oorspronkelijk getrapte geveltop zijde Vlasmarkt en het getrapte dakvensters zijde Zand, werden in het derde kwart van de 17de eeuw in baroksttijl aangepast tot verhoogde halsgevels. Van omstreeks 1800 dateren de laatclassicistische deuromlijsting, en de aanpassing van de kruiskozijnen tot rechthoekige vensters. Vermoedelijk kreeg het gebouw toen ook een uitbreiding van twee traveeën zijde Vlasmarkt. Jacques Anthony splitste het pand in 1853-1854 op in twee woningen met een aanpassing van de pui, voegde in 1855 een hardstenen plint toe, en liet in 1861 door de aannemer Corneille Joseph Kennes cordonvormende lekdrempels aanbrengen. Vanaf 1878 baatte de heer Lenaers-Pinguet hier de distillerie “Au Damier” uit. Minstens sinds 1886 huisveste het gebouw de “Burton Tavern”, uitgebaat door Henri Keller, omstreeks de eeuwwisseling de “Distillerie Oude Burton” uitgebaat door Frans Leys-Talboom. Het huidige “Café Beveren” of “Bij den Blauwen”, alom bekend door het Decap-dansorgel in art-decostijl uit 1937, is hier minstens van toen gevestigd.

”Het Groot Schaap” werd oorspronkelijk bekroond door een tweeledige verhoogde halsgevel in barokstijl, gemarkeerd door waterlijsten en voluten en bekroond door een driehoekig pseudo-fronton. Aan de vroegere, traditionele trapgevel herinnerde nog het drielicht met een rondboogluik tussen (aangepaste) kloosterkozijnen. De topgeleding werd geopend door een rondboogvenster en een oculus, beide met een gebogen waterlijst. Ook van het dakvenster in de twee middentraveeën van de zijgevel, behoorde de eerste geleding met eenzelfde drielicht nog tot de oorspronkelijk traditionele opstand. Daarvan was de getrapte top vervangen door een halsgevel met voluten, een oculus en een keperfronton op gestrekte uiteinden. Bouwvallig geworden, liet Robert Troop namens de erfgenamen Schumacher In 1939 zowel de geveltop als het dakvenster slopen.

Hoekhuis van zes bij vier traveeën en drie bouwlagen onder een afgesnuit zadeldak (nok loodrecht op de Vlasmarkt, leien). De gecementeerde en beschilderde lijstgevels zijn mogelijk grotendeels opgetrokken in bak- en zandsteenbouw, verankerd door smeedijzeren muurankers waaronder met gekrulde spie. In de derde travee, rechthoekige inkomdeur in een laatclassicistische omlijsting uit blauwe hardsteen, waarvan de ingediepte, gebouchardeerde rechtstanden met neuten en diamantkopimposten worden bekroond door stafwerkconsoles met rozet. Deze zijn verbonden door de latei bewerkt met een entrelacs-fries, en afgewerkt met een gestrekte waterlijst. Hierop rust een Frans balkon uit gietijzer van omstreeks 1900. Verder is de begane tijdens het interbellum verbouwd met een hoekportaal en brede cafévensters. De bovenbouw beantwoordt aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van rechthoekige vensters op cordonvormende lekdrempels, de meeste met gietijzeren parapet. Van de vroegere kruiskozijnen waren tot voor kort de kwarthol geprofileerde dagkanten zichtbaar. Eenvoudige kroonlijst uit 1939.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1853#876, 1854#25, 1854#391, 1855#425, 1860#133, 1878#480, 1886#299, 1886#1685 en 18#12021; foto FOTO-OF#2862 en prentbriefkaart PB#4474.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Groot Schaap [online], https://id.erfgoed.net/teksten/298827 (geraadpleegd op ).


Hoekhuis met traditionele kern ()

Hoekhuis van zes + vier traveeën en drie verdiepingen onder afgewolfd zadeldak (nok loodrecht op de Vlasmarkt, kunstleien). Heden gecementeerde lijstgevels met behouden muurankers, eertijds bekroond door merkwaardige krulgevels en in het derde kwart van de 17de eeuw te dateren. Behouden bleven de kwartholle neggen van de rechthoekige vensters, heden voorzien van lekdrempels (verbouwing van na 1936).

Aan de Vlasmarkt: laat-classicistische deuromlijsting met Louis XVI-invloed uit het eerste kwart van de 19de eeuw: rechthoekig, latei gedecoreerd met gesculpteerde motieven; schachten verdiept en gebouchardeerd; boven de diamantkopimposten: gegroefde consoles, deels met pijpwerk; op de waterlijst: gietijzeren balkonleuning, waarschijnlijk toegevoegd in het derde en vierde kwart van de 19de eeuw, evenals de kleine leuningen voor de vensters.


Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Groot Schaap [online], https://id.erfgoed.net/teksten/4667 (geraadpleegd op ).